Maaş haczi uygulamasında karşımıza çıkan hususlardan bir tanesi de işçilerin maaşının tamamının haczine muvafakat etmesinin mümkün olup olmadığıdır. Maaş haczi İcra ve İflas Kanunu’nun “Kısmen Haczi Caiz Olan Şeyler” başlıklı 83. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili madde hükmüne göre;
“Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.
Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.”
Madde metninden yola çıkarak uygulamada da çoğunlukla işçilerin maaşlarının ¼’üne haciz konulmaktadır. Ancak nadiren de olsa işçilerin maaşının tamamının haczedildiğine dair müzekkerelerin tebliğ alındığı da olmaktadır. Bu durum da yine İcra ve İflas Kanunu’nun 83/a. maddesinde düzenlenmiştir. “Önceden Yapılan Anlaşmalar” başlıklı 83/a. maddesi hükmüne göre;
“82 ve 83 üncü maddelerde yazılı mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir.”
İşbu madde hükmünde açıkça, kısmen haczi caiz olan şeylerin tamamının haczine dair anlaşmaların hacizden önce yapılması halinde geçersiz olacağı belirtilmektedir. Nitekim Yargıtay da müstakar içtihatlarında bu hususa dikkat çekmiştir. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2004/12-202 E. 196 K. ve 31.03.2004 tarihli kararına atıf yapmış olduğu 2010/33364 E., 2011/14794 K. ve 07.07.2011 tarihli kararında aşağıdaki ifadelere yer vermiştir:
“Anılan maddenin amacını açıklayan gerekçesinde de “borçlunun, hacizden önce sonuçlarını tahmin edemeyeceği cihetle, bir mal veya maaş yahut ücretin haczedilemeyeceği yolunda şikâyette bulunmayacağını bildirmesinin, lehine olan yasa hükmünün uygulanmasından feragat etmesinin hükümsüz sayılacağı, zira bu malın ne derece haczedilemez olduğunun borçlunun ve ailesinin haciz anındaki durumlarına göre saptanabileceği” ifade olunmuştur. Bu durumda, haciz sırasında ya da haciz işleminin gerçekleşmesinden sonraki dönemde borçlu haczedilmesi mümkün olmayan mal ve haklarla ilgili olarak bu hakkından vazgeçebilir.(HGK. 31.3.2004 tarih 2004/12-202 E. 196 K, 31.3.2004 tarih 2004/12-167 E. 185. K.)
Alıntı yapmış olduğumuz karardan da açıkça anlaşılmakta olduğu üzere, işçilerin maaşının tamamının haczedilebileceğine dair vereceği muvafakat ancak ve ancak haciz tarihinde ya da hacizden sonra yapılmış olması durumunda geçerlidir.
